We horen er bij!

De wintermaanden vormen een mooie periode voor een terugblik en een vooruitblik naar het nieuwe seizoen. In het derde seizoen genoten we vooral van onze nieuwe binnenruimte en de betere faciliteiten voor ons activiteitenprogramma. Het werd een jaar waarin onze verwachtingen opnieuw werden overtroffen én we ons alvast konden verheugen op een eerste Terrasmus telg op komst…

Op Tweede Paasdag werden we overdonderd door het aantal kinderen bij ‘Paaseieren in het Park’. Ondanks de kou stroomde het park vol en liepen de kinderen met zelfgemaakte mandjes richting Terrasmus. Er heerste een uitbundige sfeer; er was een gevoel van weerzien. Door de heersende kou en het ontbreken van begroeiing waren de eieren eenvoudig te vinden. Bij de keuze van het aantal eieren dachten we aan een paar eitjes per kind. Op deze manier zouden we de aanwezige kinderen niet te veel verwennen, maar zouden ze wel blij zijn met hun oogst. We waren echter niet berekend op de komst van zo’n honderdvijftig kinderen, zodat ons debuut als Paashaas vooral een karig karakter kreeg. De wijze lessen van deze dag: volgend jaar gaan we méér eieren verstoppen, maken we het moeilijker voor de kinderen, maken we onderscheid in verschillende leeftijdsgroepen en schakelen we de hulp in van ouders uit de buurt. Wie meldt zich alvast voor het team van Paashaaspapa’s en Paashaasmama’s?

Het was het begin van een activiteitenseizoen met een gevarieerd programma voor jong en oud, gericht op een aantal peilers: kunst, theater, muziek, culinair en dans. We hopen in 2014 opnieuw een divers programma neer te kunnen zetten met onder andere de Singer-Songwriter-Sundays, Kunstmarkt Erasmus, Piano in het Park, Vrijmarkt Erasmus, Erasmus Culinair en Parade Erasmus.

Het was ook een seizoen waarin de krukjes voor het luik weer honderden keren werden beklommen door de kleinsten uit de buurt. Soms verschijnt er alleen een plukje haar in het luik en soms verschijnt er opeens een vrolijk gezichtje vragend om een knetterijsje, een tosti of een sapje. Dat de doelgroep ‘ouders met kinderen’ zo’n belangrijk onderdeel zouden vormen van het vaste Terrasmus publiek hadden we vooraf niet voorzien. Het is vertederend om te zien hoe de kinderen zich thuis voelen bij Terrasmus en vol enthousiasme komen vertellen dat ze jarig zijn of een nieuwe fiets hebben. De toekomstige generatie uitbaters is thuis al aan ’t oefenen. Zo horen we van de ouders van Lieve dat ze thuis met een dienblad in de weer is. De dag erna kijkt ze vol bewondering naar Tim die met een vol dienblad over het terras loopt.

Ergens in het eerste of tweede seizoen riep Tim al: “Nu wil ik er één van mezelf!” Gelukkig had hij nog even geduld en toen er relatief gezien meer rust in ons leven kwam waren we er klaar voor en mochten we ons opmaken voor de komst van de eerste Terrasmus telg. De timing – in hoeverre je hierover mag spreken – was perfect en eind december zou ons mannetje zich aandienen. Uiteindelijk besloot hij 25 november dat het lang genoeg duurde en kwam hij vijf weken eerder dan gepland ter wereld. Na een heftige start zijn we inmiddels weer thuis en genieten we met volle teugen van ons kleine wondertje, Manuel. Het zal nog even duren voordat hij zich via het trappetje bij het luik zal laten horen. Tot die tijd zal hij met regelmaat in de wagen worden gespot met papa of mama genietend van een cappuccino op het terras. Of zittend aan de rand van de zandbak. Zo horen we er eindelijk bij…

Zoo groeit het park…

De eerste maand van het derde seizoen zit er alweer op. Wat ons betreft een mooie start! Prachtig weer op de zondagen, een sfeervolle Koninginnedag en drukbezochte activiteiten. Met verbazing kijk ik af en toe richting de zandbak. Talloze ouders met kinderen zitten in of hangen rondom de zandbak. Ik vraag me stiekem af of er ook wel eens ouders zonder kinderen komen. De zandbak is een populaire hang-out in Amsterdam West. Mooi om te zien.

Met regelmaat krijgen we van buurtbewoners te horen dat het park veel beter benut wordt sinds wij in het park zitten. Ruim zeventig jaar geleden zag alles er nog heel anders uit en werd er gewerkt aan het toenmalige Jan van Galenpark, later omgedoopt tot het Erasmuspark. In de Nieuwe Amsterdamsche Courant, Algemeen Handelsblad, van 8 augustus 1931 lees ik het volgende artikel:

De Groei van West
Een moderne zandtransporteur.

In „West” groeit een nieuwe stad, volgens de hedendaagsche opvattingen, dat wil zeggen, niet alleen een  huizenmassa, maar een wijk met pleinen en plantsoen. Er is zelfs een heel park ontworpen, ten Zuiden en ten Noorden van het Kattegat – niet het Skandinavische maar het Amsterdamsche – dat nog niet een officieelen naam heeft, maar dat voorloopig wordt genoemd Jan van Galenpark, naar de straat die er op uit loopt en die zelf naar den zeeheld heet. Misschien zou – wegens de nabijheid van het Kattegat – de naam Kortenaerpark beter zijn!

De grond, waar dit park komt, ligt nog voor een deel op polderpeil en moet worden opgehoogd. Voor dat doel is in de De Rijpstraat, welke den Admiraal De Ruyterweg kruist, een groote zandtransporteur gebouwd van moderne constructie: Daar de transporteur door bewoonde straten gaat en de Haarlemsche tram kruist, moet de constructie zeer solide zijn. Dat is zij ook. Door een stevig ijzeren geraamte loopt een transportband over rollen. Het zand wordt per vaartuig aangevoerd door de Kostverlorenvaart en het kanaal voor de nieuwe markthallen naar het werkhaventje ten Oosten van de De Rijpstraat.

Daar wordt het zand door een electrisch gedreven zuiginrichting op den transportband, die iets hol is, opdat het zand erop blijft, gebracht en zoo gevoerd naar de buurt van het Kattegat. De transportinrichting, naar men zegt, de grootste van Europa, verwerkt 400 m3 zand per uur. Zij is 320 m lang. De firma De Breejen van den Bout voert deze ophooging uit. Wat Noordelijker werkt de Amsterdamsche Ballast-Mij. ook aan terreinophooging  in „West”. Haar transporteur was eerder in bedrijf en brengt zand uit de Haarlemmervaart over de De Ruyterweg bij de Wereldbibliotheek naar een Noordelijker stuk van het nieuwe Westen. Zoo groeit de stad…

De lente van 1948

In de jaren dertig lag op de plek van het huidige Erasmuspark een piepklein parkje. Het toenmalige Jan van Galenpark kreeg in 1939 officieel de naam Erasmuspark. Tijdens de Tweede Wereldoorlog  bleef er weinig van het groen over. Doordat er te weinig brandstof was, werden de bomen gekapt en bleef er een kale vlakte over. In de krant De Waarheid – Volksdagblad voor Nederland lees ik een artikel over de lente van 1948. De
eerste alinea’s doen me direct glimlachen, wat een prachtig taalgebruik!

Wanneer de buitenman de stedeling geestdriftig over de lente hoort spreken, dan zal hij in het gunstigste geval instemmend knikken. Het zal hém evenwel moeite kosten niet met zo een ‘poorter’ in debat te treden. Wat weet de stedeling af van het jonge leven in de wei, van de bottende takken, van de lentegeuren?

Amsterdammers, neem de plattelander eens mee de stad in. Laat hem onze grachten zien en onze parken. En vraag hem dan, of ook wij niet de lente intens kunnen beleven? Ja, onze parken, laat hem die eens zien. Maar Amsterdammer weet ge zelf wel, hoe het er met onze parken voor staat?

Het artikel gaat verder over de schade die tijdens de oorlog aan de parken is aangericht. Met het huidige beeld van de overvolle parken op zomerse dagen en de talloze bakfietsen is het moeilijk om de situatie van 65 jaar geleden te visualiseren.

Eerst moeten wij echter een terugblik in de historie werpen. Drie jaar geleden waren onze parken nog woestijnen. Vooral in de laatste oorlogswinter werden schier ongeneeslijke wonden aan het Amsterdamse groen toegebracht. Vele plantsoenen en parken waren in een vuilnisbelt herschapen. Ontzaglijke schade werd onder het bomenbezit aangericht. Het Zuiderzeepark, het Amsterdamse Bos en andere parken waren militair terrein geweest. Op de dag van de bevrijding verkeerden de parken en plantsoenen in een chaotische, ruïneuze staat. Maar Amsterdam stak de handen uit de mouwen en nu na drie jaar harde arbeid waarvoor de gemeentelijke beplanting lof toekomt, kunnen wij reeds met trots een opsomming geven van wat weer in voortreffelijke staat verkeert.

De laatste alinea van het artikel doet me opnieuw glimlachen. Eigenlijk is er niets veranderd.

Als het nu wat goed weer wil blijven, dan zullen weer spoedig de bankjes in de parken bezet zijn door de oudjes en de moeders met kinderwagens. Laat de dorpeling schouderophalend aan de Amsterdamse lente voorbijgaan, wjj zijn blij, dat wij haar kunnen beleven, voornamelijk dank zij onze parken.

De lente. Terwijl gisteren de sneeuw naar beneden dwarrelde, leek de lente nog ver weg. Toch is het lenteweer op komst en zullen wij net op tijd onze luiken kunnen openen! Het einde van de verbouwing komt in zicht. Steeds vaker zien we blije gezichten naar binnen gluren, want…  als Terrasmus opent, begint de lente…

Hoe vers is vers?

In 2010 komen we terug van een lange reis door Midden-Amerika. Prachtige landen met bijzondere natuurlandschappen. Maar ook veel bonen. Bruine bonen, soms gepureerd. De variatie was ver te zoeken. Daar tegenover staat dat we dagelijks genoten van heerlijke, verse sappen van exotische vruchten. Een jaar later vormen verse sappen een belangrijk onderdeel van het concept ‘Terrasmus’. De groene omgeving van het Erasmuspark vraagt tenslotte om gezonde, natuurlijke producten. Terwijl in Costa Rica de bananen en mango’s in veelvoud in de bomen hangen, hebben we in Nederland met ons klimaat geen andere keuze dan import.

Hoe om te gaan met vers fruit? Er is redelijk snel sprake van bederf en bovendien liggen de echte exotische vruchten als de acaí bes of de acerola kers niet in de schappen van de groothandel. Daarnaast wordt het fruit dat bij ons in de winkel ligt, geplukt als het nog niet rijp is. Vanwege de lange vervoersafstanden heeft dit een praktisch voordeel. Het betekent echter ook dat de smaak- en voedingsstoffen nog niet 100% ontwikkeld zijn als het fruit geplukt wordt.

Enigszins sceptisch maken we in 2011 kennis met Joost Snel, oprichter van Acaí Benelux. De aanblik van plastic zakjes met ingevroren fruit laat ons niet direct juichen van enthousiasme. Onze eerste vraag: “Hoe vers is vers?” wordt beantwoord door het proeven van een sap met mango en appel. De smaak brengt direct herinneringen boven aan een zonnig terrasje op Isla Bastimentos in Panama. Ons enthousiasme groeit en nadat er meer plastic zakjes worden open ‘gehakt’, zijn we overtuigd. Dit is lekker, dit is vers. Het verhaal achter het plastic zakje met bevroren fruit is als volgt: het fruit van Acai Benelux wordt pas geplukt als het rijp is. Hierdoor zijn de voedingsstoffen en smaak volledig ontwikkeld. Het fruit wordt geschild, ontpit en diep ingevroren. Op deze manier blijven de voedingsstoffen en smaak 100% bewaard.

Joost vertelt ons over zijn liefde voor capoeira, Brazilië en de acaí bes. Vrijwel direct wordt ons een sapcombinatie voorgezet met een donkerbruine kleur. Hoewel de aantrekkingskracht nog ver te zoeken is, zijn we bij de eerste slok overtuigd. Bijzonder lekker. De acaí bes behoort tot het selecte gezelschap van de ‘superfruits’, een term die sinds 2005 wereldwijd wordt gebruikt voor een aantal fruitsoorten die extreem gezond zijn. Deze marketingterm heeft ervoor gezorgd dat er in de koelingen van supermarkten een ruim aanbod is van sappen met powerfruits. Joost klinkt geërgerd, want hoewel de fabrikanten de consument anders doen geloven, zijn de sappen allerminst vers te noemen. Met interesse, maar ook enigszins sceptisch en naïef luister ik naar zijn betoog. Middenin alle Terrasmus voorbereidingen laat ik deze overvloed aan informatie wat naar de achtergrond verdwijnen.

In het tweede seizoen experimenteren we met twee nieuwe superfruits: acerola en graviola. Superfruits dragen bij aan het gezond blijven van cellen en goede orgaanfuncties. Dergelijke effecten uiten zich in het verbeteren van de vitaliteit, cognitieve functies, fysieke prestaties en verminderen het risico op chronische ziekten. Ik denk terug aan het betoog van Joost tijdens onze kennismaking en stel mezelf opnieuw de vraag: “hoe vers is vers?” Ik geloof inmiddels heilig in onze plastic zakjes met ingevroren fruit, maar hoe zit het nu eigenlijk met de sapvarianten in de supermarkt?

(Let op: vanaf hier neemt deze blog een ietwat fanatieke wending en kan het tijd worden om af te haken.) Allereerst hebben we de verse, pure sappen. Simpelweg het persen van fruit. Doordat deze sappen beperkt houdbaar zijn, pasteuriseren fabrikanten het sap om bacteriën onschadelijk te maken en de houdbaarheid te verlengen. Er worden geen ingrediënten of voedingsstoffen toegevoegd. Maar het merendeel van de fabrikanten gaat een stap verder met ‘sapconcentraat’. In dit geval ontrekt de fabrikant het water uit het verse sap in een vacuüm dampinstallatie bij een temperatuur van 25 °C. Het kleinere volume vergemakkelijkt het transport en verlaagt de transportkosten. Op de plaats van bestemming wordt het sapconcentraat aangelengd met water om het weer drinkbaar te maken. Daarnaast kunnen er additieven aan worden toegevoegd, zoals suikers en voedingsstoffen. Vervolgens wordt het sap gepasteuriseerd of er worden conserveringsmiddelen aan toegevoegd.

De vraag rijst: hoe erg is dit? Wat betekent het voor de vitamines van het oorspronkelijke fruit? Ik voel me inmiddels een fanatieke gezondheidsgoeroe en haal mijn favoriete sap uit de supermarkt: Acaí en Rode Bessen van Healthy People. Het pak heeft het volgende onderschrift: Bron van anti-oxidanten, Vitamine C en E. Tot dusver klinkt het behoorlijk gezond. De smaak haalt het niet bij onze eigen acaí variant in het Erasmuspark, maar is eveneens niet onaardig. Ik lees echter dat mijn favoriete supermarktsap niet de acaí bes in zijn verse vorm bevat, maar in de vorm van een sapconcentraat. Volgens voedingsadviesbureau El Mondo uit Leiden zitten er in geconcentreerd vruchtensap van de acaí bes nauwelijks vitamines en anti-oxidanten. Hun stelregel: superfruit is pas superfruit wanneer het om vers fruit gaat en niet wanneer het om fruit uit sapconcentraat of geconcentreerd vruchtensap gaat. In mijn favoriete supermarktsap blijken de vitamine C en E niet afkomstig van de acaí bes, maar worden deze kunstmatig toegevoegd. “Zolang vitamine C en E in de ingrediëntenlijst staan, worden ze tijdens de productie kunstmatig toegevoegd”, aldus het voedingsadviesbureau.

Een illusie armer, een hoop informatie rijker. De vraag “Hoe vers is vers?” blijkt inmiddels een vraag met een lang antwoord te zijn. Mocht je me deze vraag aan het verkoopluik van Terrasmus stellen, reken op een lang betoog of in het geval van drukte… op een URL verwijzing naar deze blog. Met volle overtuiging kan ik beloven dat de sappen bij Terrasmus 100% vers zijn. De ingevroren fruitpulp die wij gebruiken, is 100% fruit zonder toevoegingen. Wellicht is dit een kort en bondig antwoord?

Einde winter nadert…

Nieuwsgierig fietsen we met regelmaat richting het Erasmuspark om de laatste vorderingen te bekijken. Gewapend met een dikke winterjas en handschoenen en sjaal lopen we een rondje rondom Terrasmus. We praten met de aannemer en de bouwvakkers die Terrasmus momenteel aan het verbouwen zijn. Buurtbewoonster Els Slijkerman noemt de mannen met recht de BOLObikkels. Helaas heeft de bikkelgraadmeter ook een maximum en heeft de verbouwing in januari twee weken (vorst)vertraging opgelopen. Wij hopen de luiken van het vernieuwde Terrasmus zo snel mogelijk weer te openen.

De verbouwing aan ons gebouw vloeit voort uit de Cultuurnota van Amsterdam West (2012-2015). Hierin staat dat Stadsdeel West zich binnen de gemeente Amsterdam wil onderscheiden als culturele en creatieve hotspot. Met een divers aanbod aan activiteiten wil het Stadsdeel bijdragen aan de levendigheid en leefbaarheid van West. Binnen de Cultuurnota worden een aantal speerpunten benoemd en één hiervan is het Erasmuspark. Hier wordt geinvesteerd in een voorzieningenpakket om het park voor kleinschalige, culturele optredens geschikt te maken. Zo wordt ons gebouw praktischer ingedeeld waardoor het geschikt wordt voor leuke activiteiten, optredens en workshops. Tevens worden de toiletvoorzieningen voor de parkbezoekers verbeterd.

Terwijl we de vorderingen van de verbouwing volgen, werken we achter de schermen hard aan ons activiteitenprogramma voor 2013. In de maanden april, mei, juni en september willen we iedere zondag een kleinschalige activiteit voor jong en oud organiseren. Hierbij staan de volgende vijf peilers centraal: Muziek, In en om het park, Kunst, Dans en Theater. De activiteiten zijn gericht op de buurtbewoners in Amsterdam West. Enerzijds veel doe-activiteiten voor kinderen en anderzijds culturele activiteiten voor volwassenen. Van een workshop ‘Wilde Soep’ maken tot een Singer-Songwriter-Sunday en improvisatietheater voor kinderen.

De openingsdatum van Terrasmus blijft vooralsnog nog even spannend. Check www.terrasmus.nl of volg ons op Facebook en Twitter (@Erasmuspark) voor het laatste nieuws.

BOLObikkels

Vlokken op je wimpers. Een knisperend geluid onder je schoenen. BOLO wordt sinds vannacht gehuld in een dempende witte deken. De sneeuw lijkt Amsterdam te vertragen, terwijl mijn hartslag versnelt. Ik wil dat eerste spoor trekken!

Als een sprinter voor het peloton uit haast ik me richting Erasmuspark om mijn voetstappen te vereeuwigen in vijftien centimeter onaangeroerd wit goud. Het is rustig op de Hoofdweg. Ik stel mezelf gerust. Mijn kansen lijken elke stap richting het park toe te nemen nu mijn mede-BOLO’ers zich vooral opmaken voor een nieuwe dag werk. Niemand lijkt mijn missie te delen.

Het bruggetje bij de Mercatorstraat belooft veel goeds. Uitnodigend wachtend op de eerste bezoeker van vandaag. Zorgvuldig plaats ik mijn eerste voet, dit is een memorabel moment. Adrenaline en endorfine vullen mijn lijf. Zijn het mijn bevroren voeten of lijk ik te zweven? Details worden op zo’n moment zo overschat. Ik herpak mijn concentratie, want dit is zo’n geluksmoment dat de boeken ingaat. Ik weet het, ik voel het.

Uit het niets lijkt een spotlight me te verlichten. Als op een podium pak ik mijn moment. Weliswaar zonder publiek, maar met de euforie van een oscarwinnaar. De lichttechnicus is overenthousiast, want mijn verlichting wordt steeds feller. In hoog tempo met zoemend geluid komen lampen dichterbij. Ruw verstoord verlies ik mijn aandacht voor mijn nog veel te korte spoor. Ik kijk geïrriteerd richting de techniek, maar word volledig verblind. Verschrikt deins ik achteruit. ‘Morguh’ roept een breed lachende man me toe. ‘Lekker weertje he?’. Zijn handlanger stapt uit en kijkt me eveneens verdacht vriendelijk aan. Vertwijfeld loop ik opnieuw richting park om te constateren dat deze heren mij te snel af zijn geweest. Een donker bandenspoor tekent zich af tegen een hagelwitte decor. Wie zijn deze botterikken? En wat doen ze op dit tijdstip in mijn park? Na een kort vragenvuur blijkt vorstverlet zo 2012. Dit zijn de bikkels die mijn volgende geluksmomentje aan het voorbereiden zijn. Die van dat koude drankje op het terras van het vernieuwde Terrasmus!

Tekst: Els Slijkerman (buurtbewoner)
Bron: Boloboost.nl